Çin ve Endonezya menşeli paslanmaz çeliğe açılan anti-damping soruşturması, tek yerli haddeci Posco Assan’ın korunması ile beyaz eşyadan mutfak eşyalarına, otomotivden makineye kadar uzanan geniş bir ihracat ekosisteminin girdi maliyeti arasında ince bir denge arayışını gündeme getirdi.

Paslanmaz çelik sektörüne ilişkin anti-damping soruşturmasında neredeyse sona gelindi. Soruşturmanın başlatıldığı 28 Haziran 2024’ten bu yana taraflar kamuoyu önünde sert açıklamalarla pozisyon aldı. Dosyanın merkezinde, yerli üretimle ithal paslanmaz çelik arasındaki fiyat farkı ve bu durumun sanayinin çeşitli halkalarına yansıması bulunuyor.

Başvuruyu, Türkiye’de soğuk haddelenmiş paslanmaz yassı çelikte üretici konumundaki Posco Assan TST ile Trinox Metal yaptı. Asıl büyük yatırım, 2013’te Kibar Holding’in Güney Koreli POSCO ve Daewoo International ortaklığıyla kurduğu Posco Assan üzerinden gerçekleşti. İlk yatırım maliyeti yaklaşık 350 milyon dolar olarak açıklanan tesisin yıllık kapasitesi 300 bin ton seviyesinde. 

Halihazırda paslanmaz çelik ithalatında yüzde 12 oranında gümrük vergisi bulunuyor. Özellikle Çin ve Endonezya menşeli ürünlerde damping yapıldığı iddiasıyla başvuru yapan Posco Assan TST, ucuz paslanmaz çelikle rekabet edemediğini savunuyor. Kibar Holding CEO’su Haluk Kayabaşı, daha önce yaptığı açıklamalarda 2013’ten bu yana Türkiye’deki operasyonların 200 milyon dolar civarında kümülatif zarar yazdığını söylemiş ve üretimi tamamen durdurma ihtimalinden söz etmişti. Nitekim zarar eden operasyon nedeniyle fabrika 2023 yılında kapasitesinin sadece yüzde 45'ini kullandı. 

Şirket, sıcak haddelenmiş paslanmaz çelik ruloları ithal ediyor, bunları soğuk haddeleme işleminden geçirerek ağırlıklı olarak iç piyasaya satıyor. Yani cevherden çeliğe tam entegre bir tesis değil; üretim zincirinin belli bir halkasında faaliyet gösteriyor bu da yerlilik oranının düşük olduğu anlamına geliyor. Buna rağmen, POSCO Assan TST’den önce Türkiye’de soğuk haddelenmiş yerli paslanmaz çelik üreten bir tesis bulunmuyordu. Ayrıca tesis planlanan üç fazın ilk aşaması. Karlılığa göre yeni yatırımlar yapılacaktı ama arzu edilen karlılığa ulaşılamadı ve plananlanan yatırımlar yapılmadı.

Paslanmaz çelik ise modern sanayi ekonomilerinin “gizli kahramanları” arasında. Evdeki tencereden ameliyathanedeki neştere, otomobil egzozundan beyaz eşya gövdesine kadar çok geniş bir kullanım alanına sahip. Bu yüzden soruşturmanın teknik kapsamı, aslında Türkiye’nin sanayi omurgasını doğrudan ilgilendiriyor.

---

Haber Detayı